Co musisz wiedzieć o leczeniu ortodontyczym

Ortodonta pracuje nad leczeniem wad żuchwy oraz nieprawidłowości i krzywych zębów. Co należy zapamiętać? Wada zgryzu opiera się na nieprawidłowym położeniu zębów lub szczęki, co zatem przyczynia się do znaczących problemów z wymową, deformacji twarzy – oddziałując negatywnie na wygląd i będąc powodem kompleksów w późniejszym wieku. Przebieg leczenia wady zgryzu jest długi i pochłania zazwyczaj około 2 lat. Przyczyny powstawania wad zgryzu Wady zgryzu grupuje się na wrodzone i nabyte. Do zmiany szczęki może dojść już na początku rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak najczęściej są to złe nawyki dzieci. Nieustanne ssanie kciuka czy niedobrze dopasowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych zabawek), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta wywołuje deformacji szczęki. Także nieodpowiednie układanie dziecka podczas karmienia piersią, może powodować kłopoty. Na pierwszą wizytę kontrolną najlepiej zaprowadzić dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta szybko wykryje możliwe wady i zadba o prawidłowy rozwój dziecka. Dlaczego wizyta u ortodonty jest przydatna? Nieleczenie albo lekceważenie wady prowadzi do jej nasilenia, a to z kolei natęża ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może sprawiać trudności w spożywaniu pokarmów, a także oddychaniu. Zły układ szczęki sprawia bóle zębów, ich rozchwianie lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to też gromadzeniu kamienia nazębnego oraz może być przyczyną tworzenia się chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy. Rodzaje wad zgryzu Tyłozgryz – najczęstsza wada zgryzu. Dolne zęby ukryte są za zębami górnymi, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. W niektórych przypadkach górne siekacze są wykrzywione w kierunku górnej wargi, a twarz wykrzywia się poprzez cofnięcie żuchwy. Przodozgryz – w tym przypadku to dolne zęby zachodzą na górne. Powstaje widoczne przemieszczenie brody do przodu. Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym. Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Powoduje to utratę symetrii twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak ułożone zęby zbytnio się ścierają,  co prowadzi do chorób dziąseł i przyzębia. Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w właściwej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki. Stłoczenia zębów – występują wtedy, gdy zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów. Wychodzą poprzekręcane lub w złych położeniach, ze względu na brak przestrzeni w jamie ustnej. Zęby odseparowane – pomiędzy zębami pojawiają się widoczne szpary, wynikające z nadmiaru miejsca w szczęce. Jak leczyć wady zgryzu? Kiedy pomoże ortodonta? Leczenie wady zgryzu najczęściej rozpoczyna się od chwili wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o właściwy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, ze względu na to leczenie jest prostsze i zmniejsza się ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest możliwa dla każdego. Rodzaje aparatów ortodontycznych Aparaty na zęby dzielą się na stałe — mocowane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych. Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która koryguje wadę, jest w tym przypadku łuk sczepiony z metalowymi zamkami, które przykleja się do poszczególnych zębów i mocuje za pomocą ligatur ortodontycznych. Dla uatrakcyjnienia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość wyboru różnych kolorów ligatur. Dla dbających o większą estetykę możliwe są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów. Aparat lingwalny — mocowany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od wewnątrz jamy ustnej. Wykonywane są dla każdego pacjenta indywidualnie i usuwają dyskomfort związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia. Aparat samoligaturujący — ten rodzaj aparatu na zęby wyróżnia się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej. Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki możliwości zdjęcia go samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny. Ile kosztuje aparat na zęby? Koszty aparatów ortodontycznych są związane z typem wybranego modelu. Najmniej pieniędzy pochłoną te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — są znacznie bardziej kosztowne. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Koszt najdroższych aparatów lingwalnych może przekraczać 10 tysięcy złotych.  Aparaty na zęby są też dostępne do wzięcia na raty. W koszt leczenia trzeba także wliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest oparta o czas leczenia. Leczenie ortodontyczne może być refundowane przez NFZ dla dzieci poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych. Jak dbać o zęby podczas noszenia aparatu ortodontycznego? Dbałość o jamę ustną  w trakcie leczenia jest niezwykle ważna. Aparat może początkowo przeszkadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego resztki posiłku. Należy myć zęby po każdym posiłku i zrezygnować z pokarmów, które mogą pozostawać na zamkach i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.